Ama-Jesusit Missions eMzantsi Melika

Ama-Jesusit Missions eMzantsi Melika

Ababingeleli be-Society of Jesus, abajwayele ukubizwa ngokuba yi-Jesuits, abaqulunqa uluhlu lweentlanganiso kwii- Argentina, eBrazil, eBolivia, e-Uruguay naseParaguay babengenanto encinci yokuba olunye usuku iingxuwa zeendawo zabo, ezinkulu okanye ezincinci, kuba kwisekethe yezokhenketho.

Ababhenkethi beza kubona iindawo ezibhubhileyo, isixa esikhulu sezinye iicawa, imifanekiso yokuzalwa ekopishwe kwizinto zaseYurophu zemihla ngemihla, kunye neendlela zokulawula izinto ezinobulungisa, ezenza ukuba ama-Jesuit asebenze ngokungafaniyo nokulawulwa kwezizwe zabomthonyama kwezinye indawo eLatin America.

Ngokubuyisela ukukhululwa komgaqo-nkqubo we- encomienda apho iintlanga zemihlaba zazixhomekeke kwizakhono zabasebenzi ukuze zihlale ziphila, amaJesitethi acebisa ingcamango yombono apho indawo nganye yokuhlala, ebizwa ngokuba yi- reducción okanye i- redução ngesiPutukezi, yaphuhliswa njengentlalo kunye nezoqoqosho Ukwandiswa komsebenzi wokuzisa inkolo yamaRoma Katolika kubantu basekuhlaleni, ikakhulukazi izizwe zesiGalaní, ngokufundisa ngokomoya, kwimfundo, kwizentengiso nakwizorhwebo. Ezi ntshukumo ziza kwenza umvuzo weSpeyin "njengentlawulo" yokushiya imimandla e-Jesuit. Kwakukho ababingeleli ababini abelwe kuyo yonke into yokunciphisa , nganye ibe nemisebenzi ehlukileyo kunye ecacileyo.

I- Guaraní babengamafama anedumela elinamandla njengamaqhawe anamandla. Ngaphantsi kwenkqubo ye- reducción , bahlala behlala kunye kwaye bazisa izakhono zabo zokulima. Bafunda imfundo eyisiseko kunye neengcweti ezifana nokuchonga, ukukhangela isikhumba, ukulungiswa, ubugcisa, ubhuki kunye nokulungiswa kwemibhalo.

Amakhwenkwe athembekileyo anikezelwa phambili, izifundo zakudala. Uluntu lweGalaní lwakhawuleza lwaba nolwazi lokufunda nokubhala, kunye neetalente zabo zokwakha zaziwa ngokuba yiBaraní baroque. AmaNdiya asebenza emazweni omhlaba, abe nomsebenzi omfutshane kunye nexesha elizinikele kwimikhosi yonqulo, ezemidlalo, imfundo nomculo.

Ukuphuhliswa kobugcisa kunye nobugcisa bekhokelela kwiicawa ezisebenzayo kunye nobugcisa kwiimishini. Ama-Jesuits awalondolozela izizwe "kwiimpembelelo ezimbi" kunye nokuxhaphazwa ngabantu baseYurophu. Enyanisweni, ekubeni le mimandla yaseMzantsi Melika yayikude kwiintsika zeSpeyin nePortugal, amaJesuits akha izizinda zabo ezinamandla.

Kwiminyaka engama-150 elandelayo, ukuthunywa kwamanyathelo okukhula kwaba yimida encinci, uqoqosho oluqinileyo kunye namaziko emfundo kunye nezobugcisa kwizizwe zaseNdiya. Ukunciphisa kwaba nesimboli sabo ngabanye, kodwa bonke babelana ngesicwangciso socwangciso esifanayo. Ejikeleze i-plaza yedolophana kunye nomnqamlezo wayo kunye nesigxina somgcini we-mission ye-mission, kwakukho icawa, ikholeji, i-churchyard kunye nezindlu zabemi baseIndiya. I- reducción nganye yanikezela indlu yabahlolokazi, isibhedlele, ii-workshops ezininzi zokudala izinto zezobugcisa kunye nezinto ezininzi zokugcina impahla.

Njengoko bekhula, iidolophu ezisemsebenzini zathatha isaziso saseSpeyin, iPortugal, kunye noPapa uClement XIV owayesaba ukuba amaJesuits ayeba namandla kakhulu, azimeleyo. Ngo-1756, amaSpanish namaPutukezi ahlasele iinjongo, abulala abaninzi kwaye ayeka i- reducciónes kunye ne- reduçãos ekubhubhiseni. Abemi basaphila babalekela, kwaye amaJesit ashutshwe eMzantsi Melika, njengoko ayevela kwezinye iindawo zehlabathi.

Nangona kunjalo, umoya wabo uhlala kwiindawo eziphangaleleyo: ezilishumi elinesithandathu zokunciphisa eArgentina, ezisixhenxe eParaguay kunye ne-seven reduçãos kwizinto eziza kuba yiBrazil.

Iintlanganiso zokuqala zaseBrazil, zaqala ngo-1609, kodwa zashiywe ngo-1640 emva kokuhlaselwa ngokuphindaphindiweyo yiPaulistas, evela eSao Paulo, eyayisungulwe ngamaJesitti ngo-1554. Emva koko iimpahla zazixhobile kwaye zilungele ukuxosha i- bandeirantes , isiPutukezi nesiqingatha abathunywa bekhoboka baseNdiya abavela eBrazil.

E-Paraguay, iindawo zokumisela zazijoliswe phakathi kweemilambo zeTebleuary yParaná, ngoku ziphi amasebe eMisiones naseItapúa. Khangela le mephu.

  • I-San Ignacio Guazú (1610)
    I-Jesusit yokuqala Reducción eParaguay ifumaneka kwisixeko saseSan Ignacio de las Misiones, i-226 Km ukusuka e-Asunción. Imyuziyamu yemishini imele onke ama-Jesuit ahlengahlengayo ngembono ocacileyo ngendlela yokuphila yabavangeli.
  • I-Santos Cosme y Damián (1632)
    Kufumaneka kwisixeko saseSanto Cosme y Damián, i-342 Km ukusuka eAsunción, lo msebenzi wawuyi-astronomical observatory nesikolo.
  • USanta María de Fé (1647)
    Efumaneka eSanta María, i-240 Km ukusuka eAsunción, kufuphi neCiudad de San Ignacio, lo myalelo wakhiwe ngezinga elikhulu. Inemyuziyam kunye neenkcukacha zobungcali kunye nobomi bemihla ngemihla.
  • ISantiago (1651)
    Le mishini yenye yezona ndawo zisemagqabini ezithunywa zeembali ezisetyenziswayo. Amakhaya ama-Indiya anqamle indawo ephambili apho kukho izikhumbuzo kunye neyamyuziyamu. Kufumaneka kwisixeko saseSantiago, esiyiziko leFiesta de la Tradición Misionera .

    Ezinye iiparagu zaseParaguay, i-Argentina, iBolivia, iBrazil kunye ne-Uruguayya kwiphepha elilandelayo.